قدیمی ترین پل های ایران

سی‌ و سه‌ پل یا پل الله‌وردی‌خان، پلی است با 33 دهانه، 295 متر طول و 14 متر عرض بر روی زاینده‌ رود در شهر اصفهان و همزمان با حکومت شاه عباس صفوی ساخته شده و جای برگزاری مراسم جشن آب‌پاشان و همچنین مراسم خاج‌شویان ارامنه‌ی اصفهان در دوره‌ی صفویه بوده ‌است. این پل شاهکار معماری و پل سازی ایران و جهان محسوب می‌شود و برای اتصال خیابان چهار باغ کهنه عباسی به خیابان چهار باغ بالا و باغ هزار جریب و عباس آباد ساخته شده است.

پل خواجو، در استان اصفهان و بر روی رودخانه زاینده‌رود در شرق سی وسه پل قرار دارد که در سال 1060 هجری قمری بنا شده‌است. خواجو به خاطر معماری و تزئینات کاشی‌کاری آن از دیگر پل‌های زاینده رود مشهورتر است. این پل در دوران صفوی یکی از زیباترین پل‌های جهان به‌شمار می‌رفت و بیشتر برای سد و بند کاربرد داشته است.

پل لاتیدان یک بنای تاریخی مربوط به دوره صفویه است. این پل، بر روی رودخانه‌ی کول در جاده لار و 80 کیلومتری غرب بندرعباس قرار دارد، از این‌رو به پل کول نیز معروف است. لاتیدان بیش از 1000 متر درازا دارد و طولانی‌ترین پل تاریخی ایران محسوب می‌شود. علیرغم ثبت در آثار ملی میراث فرهنگی در سال 1377، هم اکنون به عنوان یک اثر تاریخی کمترشناخته شده برای مردمان هرمزگان و گردشگران، در آستانه ویرانی کامل قرار دارد.

پل قافلانکوه در 20 کیلومتری جنوب شرقی شهر میانه بر روی رود قزل اوزن  قرار دارد. که حدود 600 سال پیش و در دوران پیش از صفویان و مقارن با عصر تیموری ساخته شده است. این پل دارای یک دهانه بزرگ و دو دهانه جانبی کوچک در طرفین است. در طول تاریخ مسافران و جهانگردان بسیاری از این مسیر عبور کرده و به توصیف این پل زیبا پرداخته‌اند. یکی از مشهور‌ترین این افراد مادام دیولافواست که در دوره قاجاریه به ایران سفر کرد و کل مشاهدات سفر خود به ایران و عراق را در قالب سفرنامه‌ای زیبا به نگارش درآورد.

پل گاومیشان یک پل باستانی مربوط به دوره ساسانیان است. این پل در فاصله 10 کیلومتری شهر دره شهر در مرز بین دو استان لرستان و ایلام و بر روی رودخانه سیمره واقع شده ‌است. طول این پل که از بناهای دوره ساسانی است حدود 175 متر و عرض گذر سطح پل نزدیک به 8 متر و20 سانتیمتر است و در حال حاضر دارای 6 چشمه طاق می‌باشد

این پل در حاشیه شرقی شهر کرمانشاه، نزدیک روستای «مرادآباد»، بر روی رودخانه قره سو قرار دارد. در گذشته، عابرین از روی این پل به دروازه شهر که «دروازه اصفهان» نامیده می‌شد، وارد می شدند. این پل به طول 186 متر و عرض نه متر با جهت شرقی غربی ساخته شده است. به نظر می‌رسد پایه های سنگی این پل متعلق به دوره ساسانی باشد. با توجه به آجرهای دوره سلجوقی که در اطراف پل پراکنده است، ظاهراً این پل در دوره سلجوقی تعمیر و در دوره صفویه به شکل کنونی بازسازی شده است.

پل شهرستان یا پل جی یا پل جسر حسین قدیمی‌ترین پل اصفهان روی رودخانه‌ی زاینده رود است. این پل در زمان ساسانیان ایجاد شد و در زمان دیلمیان و سلجوقیان تعمیر و مرمت شده ‌است. این پل در واقع یک پل جنگی و نظامی بوده ‌است. از نظر معماری و قدمت زمان ساخت،  فقط پل دزفول و پل شوشتر با این پل برابری می‌کنند. پل شهرستان در جی قدیم در شرق اصفهان واقع شده ‌است.

پل چالان چولان مربوط به دوره صفویه است و روی باقیمانده پلی از دوران ساسانیان بنا شده است. چالان چولان در دشت سیلاخور در مسیر جاده قدیمی بروجرد به خوزستان و اصفهان روی رودخانه سزار در روستای گاراژ قرار دارد. طول این پل 120 متر است و دارای 6 طاق چشمه آجری است پایه‌های آن تا ارتفاع یک متری از سنگ و بدنه از آجر ساخته شده است.

پل دختر از سازه‌های دوره ساسانیان است که بر بقایای پلی قدیمی‌تر که متعلق به دوران هخامنشیان است بر روی رودخانه کشکان ساخته شده‌ است. بعضی‌ها می‌گویند این پل به بانو آناهیتا نسبت داده شده و به همین دلیل پل دختر نامیده این پل تاریخی در ورودی شهری به همین نام در جنوب استان لرستان قرار دارد و بنای آن در قرن چهارم هجری قمری بازسازی شده است.

پل کشکان پلی است باستانی که تاریخ ساخت آن به دوره حکومت آل حسنویه بازمی‌گردد. زمان ساخت این پل به قرن چهارم هجری قمری بر می‌گردد. ساخت پل کشکان بر اساس کتیبه موجود، در زمان بدر بن حسنویه و به سال 389 هجری قمری آغاز و 10 سال به طول انجامیده‌ است. طول پل حدود 1984 متر و عرض هر یک از دو چشمه شرقی پل 840.23 متر است. ارتفاع پل در بالاترین نقطه به 26 متر و در کوتاه‌ترین قسمت آن 10 متر است.