قدیمی ترین شهرهای ایران

شوش شهری در استان خوزستان است. این شهر یکی از مراکز تمدن ایلام و از کهن‌ترین شهرهای جهان است که پایتخت دوره هخامنشی بوده ‌است. شهر شوش تا قبل از حمله مغول‌ها رونق بسیاری داشت و تنها پس از آن زمان بوده که سکونت در این شهر کمتر می‌شود. باستان شناسان پس از حفاری در مناطقی نزدیک شوش پی بردند که کشاورزی از حدود 9 هزار سال پیش در این منطقه رواج داشته. از جمله دیدنی‌هایی که در شهر شوش می‌توان کاخ اردشیر، کاخ آپادانا، ایوان کرخه و تپه‌های باستانی شوش را نام برد.

شهر سوخته نام شهری باستانی در استان خوزستان است. می‌گویند شهر سوخته پیشرفته‌ترین تمدن کهن به حساب می‌آید که با دوره برنز تمدن جیرفت هم مقایسه می‌شود. کسی هنوز دلیل از بین رفتن یا از سکنه خالی شدن این شهر را نمی‌داند. به خاطر همین هم اسم این شهر را شهر سوخته گذاشته‌اند حفاری‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد که این منطقه در 9000 سال پیش از میلاد محل سکونت کشاورزان بوده. آن‌ها از زندگی خود آثاری بر جای گذاشته‌اند که اکنون به صورت تپه‌های گوناگون باستانی کشف شده‌است، در 5000 سال پیش از میلاد در این مکان مردم در قلعه زندگی می‌کردند.

 شهر دقیانوس که مربوط به دوران سلجوقیان است، در شمال شهرستان جیرفت قرار دارد. هرچند اکنون مقدار زیادی از شهر دقیانوس باقی نمانده ولی این شهر جزو اولین تمدن‌ها در خاورمیانه به شمار می‌رود و به ثبت ملی هم رسیده است. تاریخ دقیانوس به 2 هزار سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد. این شهر در گذشته جزو بزرگترین شهرهای اسلامی کشور محسوب می‌شده ‌است. شهر دقیانوس در زمان سلجوقی از قطب‌های تجاری و اقتصادی ایران با کشورهای شرقی منطقه بوده‌ است و مارکو پولو، جهانگرد مشهور ایتالیایی نیز، در سفرنامه خود از شهر تاریخی دقیانوس به عنوان یک شهر پرشکوه یاد کرده‌است.

در شمال جزیره کیش در کنار مجموعه ورزشی المپیک ویرانه‌هایی دیده می‌شود که یادگاری از شهر باستانی، حریره ‌است. زمان رونق یا دوران طلایی شهر حریره کیش از قرن چهارم تا اوایل قرن دهم هجری قمری بوده ‌است. وسعت این شهر باستانی 120 هکتار است. محوطه باستانی حریره، براساس نتایج کاوش‌های باستان‌شناسی انجام شده تا امروز، از مجموعه ساحلی و عمارت اعیانی، حمام، مسجد تاریخی، کارگاه شیشه‌گری و قنات‌های قدیمی تشکیل یافته ‌است. شهر حریره درست در کنار دریا ساخته شده و دارای معماری و فضاهای ناشناخته‌ای است و در زمان شکوفایی خود یکی از عمده‌ترین نقاط مورد توجه در خلیج فارس بوده‌است.

شهر بلقیس نیز یکی دیگر از شهرهای باستانی و تاریخ کشور است که در 3 کیلومتری شهر اسفراین قرار دارد. بلقیس شهری از خشت و گل است و وسعتی بیش از 180 هکتار را شامل می‌شود. سالم‌ترین و همچنین برجسته‌ترین اثری که بر بقایای شهر بلقیس برجای مانده ‌است ارگی است که دارای 29 برج به ارتفاع حدود 11 متر است و جزو بزرگ‌ترین قلعه‌های باستانی ایران می‌باشد. طبق یافته‌های باستان‌شناختی، زندگی در شهر بلقیس از دوره ساسانیان تا اواخر صفویه جریان داشته اما متاسفانه در سال 1131 هجری قمری توسط افغان‌ها کاملا ویران و در هم کوبیده شد.